Κείμενα

Συνέντευξη: Fantastikoi Hxoi (2009)

(Την συνέντευξη πήρα μαζί με τον Θάνο Σιόντορο)

Ξεκίνημα με μια ερώτηση που εξυπηρετεί κυρίως την περιέργεια αλλά παρουσιάζει το ενδιαφέρον της. Ποια η ηλικία σου και ποια η ηλικία των Φανταστικών Ήχων; Πότε και πώς "συναντηθήκατε";

Τι είδους κουτσομπόληδες είστε εδώ στο Mic.gr? Είμαι 28. Με τους FH συναντηθήκαμε τελείως τυχαία. Πάνε τέσσερα χρόνια τώρα από το πρώτο άλμπουμ (τα παλιά δεν τα δίνω πια, οπότε μη ζητήσεις).

Δεν έχω δει πουθενά φωτογραφία σου. Βαριέσαι να υπογράφεις αυτόγραφα στο δρόμο; Είσαι ο Σπανουδάκης, γιαυτό κρύβεσαι;

Είμαι ο Σταμάτης Σπανουδάκης, ναι. Θα σου πω την ιστορία. Μια μέρα καθώς έγραφα λίγη μουσικούλα, με επισκέφτηκε ο φίλος μου ο Vangelis με ένα από τα παλιά του synths παραμάσχαλα. "Πάρε αυτό" μου είπε "να βρεις την υγειά σου". Ήταν ένα καραβοτσακισμένο Prophet. Καθώς το περιεργαζόμουνα, ο μπάσταρδος μου έριξε μια μεγάλη δόση lsd στο κονιάκ μου. Μετά από περίπου 45 λεπτά ήμουν ανήμπορος να κάνω οτιδήποτε, καθηλωμένος από την οπτικοακουστική πανδαισία γύρω μου. Τότε με κάθισε κάτω και μου έβαλε να ακούσω Can, Neu!, Cluster, Harmonia, Boards Of Canada, Γερμανικό acid techno, Poll, Olympians, Νοστράδαμος, Ακρίτας και ένα σωρό άλλα που αδυνατώ πλέον να θυμηθώ, ενώ ταυτόχρονα έπαιζε και ο ίδιος από πάνω με κουτάλια. Το επόμενο πρωϊ βρέθηκα ξαπλωμένος ανάσκελα στο χαλί με ένα laptop από δίπλα. "Παλιόφιλε Vangelis" σκέφτηκα. "Μου έκανες δώρο μια εμπειρία ζωής. Φανταστικοί οι ήχοι σου..."

Είναι ευδιάκριτη τόσο στον ήχο όσο και στην αισθητική των Φανταστικών Ήχων μία ροπή προς το ρετροφουτουρισμό. Πού οφείλεται η τάση αυτή και πόσο δημιουργικά λειτουργεί το ούτως ή άλλως οξύμωρο της υπόθεσης;

Εάν έχεις διαβάσει αρκετή επιστημονική φαντασία, καταλαβαίνεις ότι ο χρόνος δεν είναι γραμμικός. Οπότε ουσιαστικά δεν υπάρχει "πριν", "τώρα" και "μετά", καταργώντας το "οξύμωρο της υπόθεσης" στο οποίο αναφέρεσαι. Εάν πάλι δεν έχεις διαβάσει θα σου πρότεινα να αρχίσεις με Philip K. Dick. H και Πάνο Κουτρουμπούση.

Ο Lindstrom τον οποίο εκτιμάς, απενοχοποίησε κάπως τον ...Jean Michel Jarre, θα έλεγε κανείς. Δεν πιστεύεις ότι κατά κάποιο τρόπο έκανες κι εσύ το ίδιο με μουσικές και καλλιτέχνες που διαφορετικά δεν θα απασχολούσαν το κοινό της μουσικής σου;

Δεν έχω προσπαθήσει συνειδητά να απενοχοποιήσω κάτι το οποίο δεν βρίσκω ένοχο ο ίδιος. Αλλά το έχω ακούσει ξανά αυτό. Ωραίο θα είναι εάν το έχω κάνει.

Σε βρήκε κανείς απ'τους σαμπλαρισμένους; Λες να κάνεις μόδα τον Τέρη Χρυσό και τη Τζελσομίνα;

Δεν με βρήκε κανείς ακόμα, όχι. Δεν νομίζω ότι θα τους αρέσουν και τα τερατουργήματα μου, παρόλο που μπορεί να συγκινηθούν από το ότι η μουσική τους είχε να πει κάτι τόσες γενιές μετά. Ίσως μου κάνουν και καμία μήνυση. Τέρη Χρυσό όχι άλλο, είχα φτιάξει μερικά κομμάτια παλιά, αλλά όχι άλλο. Όσο για τη "μόδα", την αφήνω να την κάνουν άλλοι, εγώ μουσικούλα φτιάχνω...

Πόσο πιστεύεις ότι σχετίζονται η πρόκληση με τη δημιουργική έμπνευση; Καλύπτει η πρώτη τα κενά της δεύτερης; Κατά πόσο ένα μέτριο έργο μπορεί να εκτοξευθεί εξαιτίας του λεγόμενου hype;

Με ενδιαφέρει ένα έργο όταν είναι πηγαίο και όχι όταν έχει άλλους σκοπούς, όπως το shock value. Έχει τη αξία του, απλά δε με αφορά. Ένα έργο μπορεί να εκτοξευθεί μέσω του hype, όταν βρεί γόνιμο έδαφος σε στρατιές από πρόβατα που περιμένουν κάποιον να τους πει τι θα ακούσουν, τι θα φορέσουν και πως θα φερθούν. Η παγίδα λειτουργεί και αντίστροφα: μια μερίδα του κοινού να αρνείται να ακούσει μια δουλειά που θα έβρισκε ενδιαφέρουσα υπό άλλες συνθήκες, μόνο και μόνο επειδή είναι hyped. Προσπαθώ να μην έχω σχέση με τέτοια πράγματα. Ζούμε σε παράξενους καιρούς.

Υπήρξε μεγάλη προβολή σου μέσα από τη Lifo. Τα δύο free press είτε το θέλουμε είτε όχι, διαμορφώνουν απόψεις και δημιουργούν μόδες. Σε φοβίζει πιθανή απόδοση του ονόματος σου ως "άλλη μια μπλιμπλικόβια εμμονή του M. Hulot";

Όπως σου είπα και πριν, δε με ενδιαφέρουν καθόλου όλα αυτά. Με τον M. Hulot γνωριστήκαμε μέσω της μουσικής και έχουμε μια πιο φιλική σχέση πλέον, ο,τι έγραφε η γράφει, το γράφει από ενδιαφέρον για τη δουλειά, και νομίζω έτσι είναι με όλα του τα ακούσματα. Όσο για τον όρο "μπλιμπλικόβια", τον βρίσκω αρκετά υποτιμητικό για την ηλεκτρονική μουσική, μου θυμίζει λίγο τη δεκαετία του '90 στην Ελλάδα με διάφορες ρήσεις όπως "τα κομπιούτερ τα κάνουν όλα", "δεν είναι μουσική αυτή" και διάφορα άλλα παρεμφερή. Πάλι καλά που υπήρξαν και οι Στέρεο Νόβα με τον Ελληνικό στίχο τους, για να "απενοχοποιήσουν" (όπως είχες πει πιο πάνω) την όλη κατάσταση.

Για πρώτη φορά στην Ελλάδα, ένα ψηφιακό (και μάλιστα διαθέσιμο δωρεάν) άλμπουμ αντιμετωπίζεται από όλους ως κανονική κυκλοφορία. Σου αρκεί αυτή η μορφή ή μια προσεγμένη βινυλιακή έκδοση π.χ. θα έκανε τους φανταστικούς ήχους... φανταστικότερους;

Θα τους έκανε φανταστικότερους, σίγουρα...Μακάρι να βρεθεί κάποιος να καθαρίσει όλα αυτά τα samples (που ούτε κι εγώ δεν ξέρω ποια είναι).

Κάποιος είπε πως 'χειρότερο απ'το να κλέψουν τη μουσική σου είναι να παραμείνεις άγνωστος'. Θα αντάλλασσες τα χιλιάδες downloads του δίσκου σου με μερικές εκατοντάδες αλλά πληρωμένα;

Όχι, δεν υπάρχει λόγος. Τα χιλιάδες downloads αυτά ωφέλησαν πολύ στο να γίνει γνωστή η δουλειά μου και με έφεραν σε επαφή με ανθρώπους που για να ακούσουν το demo μου θα περνούσαν μήνες. Εάν τους αρέσουν αρκετά τα νέα μου κομμάτια, θα τα κυκλοφορήσουν. Win-Win.

Για να το ξεκαθαρίσω πάντως, δεν υπήρξε κανενός είδους σχέδιο πίσω από την ιντερνετική κυκλοφορία των "Κυρίαρχων". Ο,τι έκανα το έκανα επειδή αγαπάω τη μουσική. Δεν περίμενα ποτέ ότι θα είχε τέτοια ανταπόκριση..

Πιστεύεις πραγματικά πως ο κόσμος θα επιστρέψει στο cd; Εγώ νομίζω πως το internet συνεισφέρει στην 'εκδίκηση του καλού' δίσκου. Ένα μεγάλο κίνητρο για την αγορά ενός δίσκου ήταν η περιέργεια, κίνητρο που έχει εκλείψει αφού οι περισσότεροι κατεβάζουν πριν αγοράσουν. Το πρόβλημα της βιομηχανίας είναι ότι έπαψαν να πουλάνε οι μετριότητες.

Το πρόβλημα της βιομηχανίας είναι ότι έπαψαν να πουλάνε όλα. Διάβαζα πρόσφατα μια συνέντευξη του μ-Ziq, και οι αριθμοί της Planet Mu μιλούσαν από μόνοι τους. Πιθανότατα με άλλη τιμολόγηση ο κόσμος να επιστρέψει στο cd και το βινύλιο. Τώρα τελευταία μπήκα σε μια λεπτομερή διαδικασία σύγκρισης πάντως, και κατέληξα ότι ο ήχος του mp3 είναι ο απόλυτος συμβιβασμός στην ποιότητα, πραγματικά. Είναι κρίμα. Από την άλλη, σε λίγο οι ταχύτητες του net θα είναι τόσο υψηλές που κανείς δεν θα μοιράζεται mp3 πια, αλλά zipαρισμένα wav. Κάτι είναι και αυτό.

Άκουγα το Monolith των Jedi Mind Tricks που έβαλαν ολόκληρο το "Ερωτικό" του Ξυδάκη να παίζει, πρόσθεσαν beat κι ένα επίπεδο ραπ και το πουλάνε, και αναρωτιόμουν αν το νόμιμο είναι και ηθικό. Κερδίζει τίποτα ο Χατζής και οι υπόλοιποι που σου παρείχαν τις 'πρώτες ύλες' όταν ένας βρετανός ακούει το δικό σου αποτέλεσμα και το θαυμάζει;

Εξαρτάται από το τι θεωρεί ο καθένας ως "κέρδος". Επειδή συνάντησα τον Κώστα Χατζή προσωπικά πέρυσι, μπορώ να σου πω ότι όταν του εξήγησα τι κάνω, έδειξε πολύ συγκινημένος. Δεν έχει ακούσει τη δουλειά μου ακόμα, δεν νομίζω ότι θα του αρέσει κιόλας, αλλά η συγκίνησή του μου έδωσε να καταλάβω ότι είχε κάποια σημασία για αυτόν. Αυτό για κάποιους ανθρώπους, είναι κέρδος. Για κάποιους άλλους, κέρδος είναι τα χρήματα. Each to his own.

Είναι φανερό ότι σε ενδιαφέρει το διάστημα ως έννοια και εικόνα. Το είχες από μικρός το μικρόβιο ή επιλέχτηκε ως υλικό του όλου πρότζεκτ; Τα γραφιστικά των Φανταστικών Ήχων (από τον Mickey Dreamkey) είναι χαρακτηριστικότατα και πολύ προσεγμένα (ανεξαρτήτως από το αν κάποιος τα βρίσκει καλαίσθητα ή όχι). Γενικότερα θεωρείς ότι πρέπει να υπάρχει μια αναγνωρίσιμη αισθητική γύρω από κάθε μουσικό;

Και εμένα και το Σταύρο (Ντίλιο, Mickey Dreamkey) μας ενδιαφέρει πιο πολύ αυτό που δεν βλέπουμε, παρά από αυτό που είναι γύρω μας και μπορούμε να ψηλαφήσουμε. Δεν έχει να κάνει μόνο με το διάστημα, έχει να κάνει με τα περισσότερα πράγματα που μας είναι άγνωστα. Η και με διαφορετικές ερμηνείες των γνωστών.

Γενικά ναι, πάντα μου άρεσε να υπάρχει ένα προσεγμένο cover art σε μια μουσική δουλειά που εκτιμώ. Πολλές φορές με έχει κάνει να αγοράσω και δίσκους που δεν ήξερα καν. Αλλά δεν είναι απαραίτητο, σημασία έχει πρωτίστως η μουσική.

Στο blog σου με έκπληξη και χαρά είχα δεχθεί τα post με το Get Thy Bearings του Donovan (ίσως το πιο αγαπημένο μου κομμάτι του) και το mix από τους Heliocentrics. Και στα δύο είναι πολύ έντονο το jazz στοιχείο. Έχεις πιο "μαύρα" ακούσματα; Θα σε ενδιέφερε να το πας προς τα εκεί κάποια στιγμή;

Ακούω πολλά πράγματα, κάθε χρώματος. Ο Mingus με συναρπάζει, ο Eric Dolphy, ο Sun Ra, ο Madlib...Δεν έχω κάνει κάποια σκέψη πάντως όσον αφορά την δική μου δουλειά, γενικά δεν το σκέφτομαι πολύ.

Είναι το Music Has The Right To Children ο καλύτερος (ή χειρότερος) ψυχεδελικός δίσκος της τελευταίας εικοσαετίας; (όχι ότι το ισχυρίστηκες, απλά ελπίζω να συμφωνούμε...)

Το Geoghaddi είναι ο χειρότερος ψυχεδελικός δίσκος που έχω ακούσει ποτέ. Πραγματικά, είναι κακή ψυχεδέλεια. Και το Supermindway των Shaolin Wooden Men.

Όταν ρωτήθηκες τι λείπει από την αθηναϊκή ημέρα, απάντησες η ευγένεια. Επειδή με βρίσκεις κάτι παραπάνω από σύμφωνο, αναρωτιέμαι τι θα μπορούσε καθένας μας να κάνει πέρα από το να χτίζει μικρόκοσμους για να προστατευτεί. Τι λες;

Δεν ξέρω, ο μικρόκοσμος μου είναι αρκετά άνετος όπως τον έχω χτίσει...

Βασικά κάτι που έχω διαπιστώσει ότι με κάνει καλύτερο είναι το εξής: κάθε φορά που με απογοητεύει μια ανθρώπινη συμπεριφορά, προσπαθώ να σκεφτώ εάν έχω κάνει κάτι παρόμοιο στο παρελθόν, ακόμα και σε άλλη κλίμακα. Τις περισσότερες φορές το έχω κάνει κι εγώ ο ίδιος. Από τη φρίκη που νιώθω από όλη αυτή τη διαδικασία, είναι δύσκολο να το επαναλάβω στο μέλλον.

Διακρίνω απογοήτευση από μέρους σου για την ποιότητα της σημερινής χορευτικής μουσικής. Τόσο χάλια είναι η κατάσταση; Δύσκολη εποχή για djs;

Ο κόσμος πάντα θα θέλει να βγαίνει έξω και να χορεύει. Το θέμα είναι με τι χορεύει. Ο Mark Bell των LFO νομίζω, είχε πει ότι "εάν το έχεις ξανακούσει, δεν είναι techno". Δύσκολο πλέον βέβαια, μιας και η techno είναι είκοσι χρονών μουσική, αλλά έχει γίνει τόσο προβλέψιμη και τόσο κούφια, που είναι λυπηρό. Πάντα υπάρχουν άνθρωποι που βάζουν ψυχή στα κομμάτια τους πάντως, ο DJ Koze, ο Holden με τη Border Community, ο Four Tet που κινείται σε πιο dance δρόμους πλέον, ο Stefan Goldmann, ξεχνάω αρκετούς ακόμα...

Μετά από τόσους διθυράμβους νοιώθεις ακόμα ανασφαλής ως μουσικός; Πρόσθεσαν όλα αυτά που γράφτηκαν κάτι στο "δικό σου χειροκρότημα";

Δεν μπορώ να πω ότι ένιωθα ιδιαίτερη ανασφάλεια ποτέ, εγώ τα'σπαγα στο δωμάτιό μου, οι φίλοι μου γουστάρανε, ο στόχος είχε επιτευχθεί. Το ότι άρεσαν τα κομμάτια μου και σε άλλο κόσμο ήταν μια έκπληξη, απλά γιατί ποτέ δεν μπορώ να είμαι αντικειμενικός όσον αφορά τη μουσική μου, εννοώντας το να φανταστώ σε ποιους μπορεί να αρέσει και γιατί. Είναι ωραίο να διαβάζεις καλά πράγματα για τη δουλειά σου, σίγουρα. Το εγώ του δημιουργού είναι ακόρεστο.

Οι Kraftwerk ήταν τέσσερις. Εσείς τα εγγόνια τους γιατί πορεύεστε μόνοι; Ούτε καν διπλοί σαν Χιώτες.

Οι καιροί μας προδιαθέτουν. Εξάλλου λένε ότι εάν θες να γίνει κάτι σωστά πρέπει να το κάνεις μόνος σου. Νομίζω ότι πολλοί καλλιτέχνες που ήταν μέλη συγκροτημάτων στο παρελθόν, εάν διέθεταν τη σημερινή τεχνολογία δε θα το σκεφτόντουσαν καθόλου να γράψουν όλο το δίσκο οι ίδιοι. Μου'χει λείψει να παίζω με άλλους πάντως.

Και τέλος κάτι τετριμμένο αλλά πάντα απολαυστικό. Δώσε μας μερικά ονόματα δίσκων, ταινιών και βιβλίων που σε διαμόρφωσαν.

Όντως είναι πάντα απολαυστικό...Ορίστε:

Τhe Who - Tommy
Βoards Of Canada - Geoghaddi
Arthur Russell - Άπαντα
Ακρίτας LP

Raymond Scott, Joe Meek, BBC Radiophonic Workshop, Moondog, The Residents, Hendrix, Traffic, The KLF, Sun Ra, Krautrock, Detroit, Cologne, Mali, o τόπος μου φυσικά, James Holden, Killing Joke, FSOL, MF Doom, Shaolin Wooden Men, The Aphex Twin

Stanley Kubrick, David Lynch, Herman Hesse, William Burroughs, Πάνος Κουτρουμπούσης, Apocalypse Now, Philip K. Dick, Alan Moore, Ridley Scott, David Toop, H "Μανία" του Πανουσόπουλου, Robert Crumb, οι αδελφοί Κοέν, Albert Camus, Ηunter S.Thompson, Ανδρέας Εμπειρίκος, Γιώργος Σεφέρης, Δημήτρης Πουλικάκος.

Για πιο τέλος πες μας κάτι υμνητικό για τον Κώστα Χατζή που είναι μια παλιά μου αγάπη και θα σε κάνω φίλο μου στο Facebook.

Δεν χρειάζεται να πω κάτι για τον Κώστα Χατζή, το έργο του και η στάση ζωής του μιλάνε από μόνα τους. Φίλο στο Facebook δεν μπορείς να με κάνεις, γιατί δεν έχω Facebook. Αρκετά έχω στο κεφάλι μου με το Myspace...

http://fantastikoihxoi.blogspot.gr/

Φεβρουάριος 2009